24-สิงหาคม  |   640

วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร เป็นวัดที่มีความสำคัญในแง่ประวัติศาสตร์และเป็นวัดท่องเที่ยว ซึ่งเป็นที่รู้จักของประชาชนชาวไทยโดยทั่วไป ในฐานะที่เป็นวัดที่มีความศักดิ์สิทธิ์มากวัดหนึ่งของประเทศไทย ตั้งอยู่บนยอดดอยสุเทพห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ไปทางทิศตะวันตกประมาณ 14 กิโลเมตร อยู่สูงเหนือระดับน้ำทะเล 1,053 เมตร อยู่ในเขตตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นวัดสำคัญของเชียงใหม่ นักท่องเที่ยวทุกคนที่เดินทางไปเชียงใหม่มักขึ้นไปนมัสการ จนมีคำขวัญชาวบ้านในสมัยก่อนว่าไปเชียงใหม่ต้อง “ไปกำแพงดิน กินข้าวซอย ขึ้นดอยสุเทพ” อีกทั้งคนเชียงใหม่เองยังเดินทางไปนมัสการอยู่เป็นประจำ ด้วยเชื่อว่าการขึ้นไปนมัสการอยู่เป็นประจำ ด้วยเชื่อว่าการขึ้นไปนมัสการพระธาตุ เสมือนกับการไปแสวงบุญ เนื่องจากสมัยก่อนการเดินทางขึ้นดอยนั้นทำได้ยาก พระธาตุดอยสุเทพยังเป็นพระธาตุประจำปีเกิดของคนเกิดปีมะแมด้วย -มีรถรางไฟฟ้าขึ้นไปนมัสการพระธาตุ มีทางขึ้นสำหรับคนพิการและผู้สูงอายุด้วยค่าบริการ 20 บาท (ขึ้น-ลง) ประวัติ ตั้งขึ้นในสมัยโบราณตั้งแต่ พ.ศ. 1962 ครั้งพญากือนา กษัตริย์องค์ที่ 6 แห่งราชวงศ์มังราย ทรงนิมนต์พระสุมนเถระจากสุโขทัยเข้ามาเผยแผ่พระพุทธศาสนาในเชียงใหม่ ท่านได้นำพระบรมสารีริกธาตุมาด้วยจำนวนสององค์ พญากือนาจึงโปรดฯให้สร้างเจดีย์ขึ้นที่วัดสวนดอกและวัดพระธาตุดอยสุเทพ ในระยะแรกวัดพระธาตุดอยสุเทพยังไม่มีพระภิกษุจำพรรษาต่อมาประมาณปี พ.ศ.2081-2100 พระญาณมงคลโพธิเถระจากลำพูนมาจำพรรษา และสร้างบันไดหินจากฐานขึ้นไปยังองค์พระบรมธาตุ ต่อมาได้ก่ออิฐถือปูนเป็นบันไดนาค พ.ศ.2348 พระเจ้ากาวิละโปรดฯ ให้บูรณปฏิสังขรณ์พระบรมธาตุและสร้างวิหารสองหลัง และเริ่มงานประเพณีเดินขึ้นดอยเพื่อไปทำบุญในวัดแปดเป็ง (เหนือ) หรือวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 6 วันวิสาขบูชา พ.ศ.2478 ครูบาศรีวิชัย นักบุญแห่งล้านนา ได้เชิญชวนให้ประชาชนชาวเหนือร่วมแรงร่วมใจกันสร้างถนนจากเชิงดอยขึ้นไปสู่วัดพระธาตุฯ โดยเริ่มลงมือเมื่อวันที่ 9 พ.ย. 2478 เสร็จสิ้นเมื่อวันที่ 30 มี.ค. 2479 ใช้เวลาเพียง 4 เดือน 22 วันเท่านั้น รวมระยะทาง 14 กม. สิ่งน่าสนใจ อนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย อยู่ตรงบริเวณทางขึ้นพระธาตุดอยสุเทพ เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวเชียงใหม่ให้ความเคารพอย่างมาก ผู้ที่เดินทางขึ้นดอยสุเทพมักจะแวะนมัสการอนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย เพื่อความเป็นสิริมงคลก่อนเดินทางขึ้นดอย อนุสาวรีย์นี้สร้างขึ้นหลังจากที่ครูบาศรีวิชัยมรณภาพแล้วทางราชการและชาวเมืองเชียงใหม่ได้บริจาคทรัพย์ช่วยกัน โดยให้กรมศิลปากรเป็นผู้ออกแบบสร้าง เมื่อแล้วเสร็จได้นำมาประดิษฐานไว้ที่เชิงเขาห้วยแก้วอันเป็นจุดเริ่มต้นขึ้นดอยสุเทพดังที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบัน บันไดนาค จากลานจอดรถจะขึ้นสู่พระธาตุ มีบันไดนาคเจ็ดเศียร เป็นปูนปั้นประดับกระจก นักท่องเที่ยวนับแต่อดีตจนปัจจุบันนิยมถ่ายภาพกับเศียรพญานาคเป็นที่ระลึก ว่ากันว่าบันไดนาคมีถึง 306 ขั้น แต่เท่าที่นับได้จริงๆ มี 185 ขั้น ผู้ที่จะขึ้นไปนมัสการพระธาตุต้องเดินขึ้นบันไดนาคนี้ทุกคน เจดีย์วัดพระธาตุดอยสุเทพ เป็นเจดีย์ทรงเชียงแสน มีฐานสูงย่อมุมระฆังทรงแปดเหลี่ยม และมีบัลลังก์แปดเหลี่ยม ทั้งองค์ปิดด้วยทองจังโก (ดีบุกปิดทอง) บริเวณที่ประดิษฐานองค์เจดีย์ยกพื้นสูงเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีวิหารทิศอยู่ทางด้านตะวันตก มีระเบียงรอบองค์พระธาตุเชื่อมวิหารทั้งสี่องค์ ภายในมีภาพพุทธประวัติ รอบบริเวณสะอาดและร่มรื่น เมื่อมองจากบริเวณเจดีย์ลงมาจะเห็นวิวทิวทัศน์สวยงามของตัวเมืองเชียงใหม่ โดยเฉพาะช่วงหัวค่ำมีแสงไฟจากตัวเมืองระยิบระยับ ประเพณีเดินขึ้นดอยสุเทพ เป็นประเพณีที่ถือปฏิบัติสืบทอดกันมาแต่อดีต ในคืนก่อนวันวิสาขบูชาของทุกปี ชาวบ้านจะเดินทางด้วยเท้า ถือประทีปธูปเทียนเป็นริ้วขบวน ประกอบด้วยพระสงฆ์ซึ่งเดินนำหน้าขบวน และประชาชนเดินตามหลัง เริ่มขบวนที่บริเวณอนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย ใกล้กับวัดศรีโสดา ในอดีตจะแวะนมัสการวัดสักกิทาคา และวัดอนาคามี แต่ปัจจุบันวัดทั้งสองร้างไปแล้ว ขบวนจึงเดินขึ้นไปนมัสการที่วัดพระธาตุโดยตรง ที่เที่ยวอื่น ๆ วัดพระธาตุดอยสุเทพอยู่ในพื้นที่ของ อช.ดอยสุเทพ-ปุย ซึ่งมีที่เที่ยวน่าสนใจหลายแห่ง เช่น พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ หมู่บ้านแม้วดอยปุย ฯลฯ นักท่องเที่ยวมักนิยมขึ้นไปเที่ยวหลังจากนมัสการพระธาตุแล้ว